Nu jñatrjo ngeje kja na jña'a k'o ñante jñincho jña’a (68) k'o ñaji a B'ondo ñeje k'o nu jñangicha. k'e ntre'e k'o jña'a jñatrjo kanraji k’a dye̷ch’a jñi’i (13) jñiñi a jens’e ñeje a nru̷b’u̷ ne Ts'ib'onro nziga kja e jñiñi Almoloya de Juárez, Atacomulco, Donato Guerra, a Oro, Ixtlahuaca, Jocotitlan, San Felipe del Progreso (Jñiñi Lipe), San José del Rincon, Temascalcingo, Valle de Bravo, Villa de Allende ñeje Villa Victoria.  

Yo b'e̷zhe yo opju̷ji o jñatjo "Mbara ra mama yo kja nu siencia kja yo d'año jña'a yo b'u̷b'u̷ a B'ondo". Mbara nu k'o yeje d'año ga jñaji nu jñatrjo: kja jñatjo (mazahua del occidente) ñeje kja jñatrjo (mazahua del oriente)

Nu jñatrjo dya pe̷s’i in alpjabeto kja ra dyu̷s'u̷ji na jo'o, ngekua ri kjoji in dyeje kja o dya̷tra̷ mi kje̷'e̷ 2004 o dya̷tr'a̷ nrexe k'e xopu̷te k'o jichi jñatrjo kja Tangunxoru̷ Intercultural Ts'ib'ondo.

Bokal

Bokal yo gi tsjap'u̷ k'o in xiño : a, e, i, o, u

Bokal yo gi mama k'o in pjeme: a̷, e̷, i̷, o̷, u̷

Bokal: a, e, i, o, u 

konsonante

Yo konsonate yo dajatrjo : b’p’ d’ ch’ k’ tr’ t’ s’

Yo konsonante yo yeje ts'iyaxu̷ : jm jn jñ nd, ts, mb, ng, dy

Yo konsonante yo jñi'i tsiyaxu: nzh, trj, nrr 

Nu in u̷su̷ nu jña'a jñatrjo me na s’e̷zhi mborke pe̷s'i na punkju̷ bokal ñe konsonante, ñeje pe̷s'i k'o d'año jango ga ñaji jñatrjo, dya nukjo pe̷s'i ra tsja'a ke re chumb’u̷ ye jña'a. Ñeje nu jñatrjo ngeje k'a na jña'a k'a ma dya ra mama na jo’o ko gi mama pe̷s'i ra mama k'o d'año jña'a mborke ne'e ke re jña'a na jo'o.