website templates

Gè timá ajngá rí mambáyú  mafrá'a iyí rìgé 

átomo: i'nii (átomo) rí nijne khúmaa numbaa; xugí rí rigá inuu júbà' mbayii (xukhú, ré'e, ixé, xàbo)  jamí ríjmaa (a'guáán, akhá). Yujndá' ríge tsí kujma mbá jayu. 

ciencia: awún ñàjúún rìge xàbò nurá'a xúgíi rí riga ná inuu numbaa; nduyá xó ja'ni, ndí nàriga, ndí màrigá ò ndí rí maxti'khuú. 

energías renovables: àgu, mikhó jamí siakí akhá rí rigá má xu'kho. 

estructura tipo invernadero: gù'wá xtá rí nagumá kiajún rí marikhoó lajuín mikhó akhá kajngó maxí xujmbó ré'e rí nìdú. 

hidrógeno: ñajún ìya rí rági'do xú', ni ña'ni, phú wiphi riga awún nùmbaa.

horno de microondas: àjuàn' ejna rí nàtsígaa ganitsu, nàjmuu né àgu rí tsíkújma mbí'yu microondas. 

mar: lamá ñajún ná phú mbàà iyá gajnó jamí phú riná ne, gè gachú mbá'a inii ègé.

microscopio: ajuán' rí nambáyu rí magoo muyaxii jà'ne rí tsí'ngo idá ló' mayaxú.

molécula: ñajún idó nurú'wá mijná àjmii ò mbá'i átomos, jamí tsíjne jiñúu, ikhá ñuu o xndú' rìge  mbi'yú molécula. 

nano-robots: ñajún mbá ajuán' chì'gi (ithá lajuin né kexó mbá tsegoó yu'ndá'), mbá'a inii nà nàjmaa  nè, ná rí phú iwá guà'thíi màjmaa nè ñajún rí mathó'o ná xubiú xàbò maxíya nandi cáncer. 

Observatorio Espacial Austral: mbi'yú gu'wá ngí' ná xuajen Chile gachú xàbò tsí nune ra'á jamí  nune gàjmàá xugíí rí rígà ná mikhuì. 

Próxima Centauri B: ñajuun mbá numbaa rí phú nandó agajne kiaxú xó numbá ló' jùbá', mijngí  nujngó ná xtá akhá'. 

Próxima Centauri: a'guáán tsí xtá mijngí ná xtá Akhá'.  

radiografía: Xtí'khú itsó rí nagajnú gajmá àgu rí tsíkújma jamí phú gakí skíyu (rayos X). 

rayos X: àgu rí tsíkújma jamí phú ge'do tsiake ne, nanujngo ne awún xubialó' nayaxú itsó.